Paplašinātā meklēšana

Meklējam 'plece' mūsdienu pierakstā, oriģinālpierakstā un šķirkļu saturā

'plece' ir atrasts šādos šķirkļu elementos:

Šķirkļvārda mūsdienu pierakstā (2)

plece

I plece, der Plattfisch, die Butte St., U., Biel. Holzb. 663, RKr. VIII, 105. Vielleicht nebst pleknēt 2 zu plakt (s. dies) und (wenn von einer Wurzelform plek-) li. pleksnė˜ "breite Rübe"; vgl. auch Walde Vrgl. Wrtb. II, 91 und le. ple̦cs.

Avots: ME III, 332


plece

II plece (auch L., U.), = ple̦cs, die Schulter: vārniņai ir līkas pleces, tā ir ūdens ne̦sātāja Lautb. 88. Vgl. plecs.

Avots: ME III, 332

Šķirkļa skaidrojumā (5)

plakt

plakt, pluoku, plaku, flach werden, platt niederfallen, zusammenfallen, weniger werden: Sprw. kur ņe̦m, tur pluok, kur liek, tur ruodas. kam pūķis e̦suot, tas varuot nuo apcirkņa grābt, cik gribuot - mazāk nepluokuot LP. VI, l, 48. liels luops sacis sienu ēst, kaudze plakuse juoņiem III, 30. ziema plakdama saplakuse par pe̦lē̦ku čupu VII, 1074. bez apstājas virst upuru tvaiki: paceļas un atkal pluok R. Sk. II, 248. aiz šausmām pluok acis ciet Kārstenis. airē̦tājiem dūša plaka, die Ruderer verloren (allmählich) den Mut Vilhelms Tells 82.- Nebst plāce "Schulterblatt", plaka I, plaks II u. a. - wenn mit a aus uride. a - zu li. plãkė "der Blei, Bressem", gr. πλάξ "ebene Oberfläche", πλαχοῦς "Kuchen", la. placidus "flach, eben, glatt", plācāre "ebnen" norw. flag "offene See", an. flo' "Schicht" u. a., s. Persson Beitr. 196, 561 und 877, Boisacq Dict. 790 f., Trautmann Wrtb. 222 und Walde Vrgl. Wrtb. II, 90 f. Doch kann das balt. und germ. a hier auch auf altes o, und gr. λα auf zurückgehen, vgl. le. plece I.

Kļūdu labojums:
an. fló = an. fló

Avots: ME III, 317


plecs

ple̦cs, die Schulter, gew. der Pl. ple̦ci (pleči Herzogshof n. Mag. XIV, 2, 207) gebraucht: Sprw. man plati ple̦ci, es varu panest (von einem dickhäutigen, nicht feinfühlenden Menschen). ple̦cus raustīt, die Achseln zucken. uzkāris ple̦cā divstuobreni LP. VI, 985. ve̦lnam bijis liels, liels baļķis uz ple̦ca VI, 1, 488. viņa tuos uzlūkuoja tik pār ple̦cu (über die Schulter, von oben herab) A. v. J: 1900, S. 363. palieci tu uz maniem plęciem (falle mir zur Last, lass dich von mir versorgen) un ēdi ve̦cuma maizi! Kaudz. M. 51. kājas pār ple̦ciem ņemt, sich fortbegeben: darbnieks ņe̦m kājas pār ple̦ciem un iet JK. III, 73. zagļi, tuo dzirdē̦dami, ņēma kājas pār ple̦ciem un pazuda tuvējā mežā JR. ple̦cu kauls, das Schulterblatt. ple̦cu lakats, ein Tuch, welches um die Schultern gelegt wird: kāzu meitas apsēja katram vedējam lielu "ple̦cu lakatu" ap ple̦ciem BW. III, 1, 52. Der Bedeutung wegen eher verwandt mit r. бѣлоплекiй "weissschultrig", подоплека Fütterung des Bauernhemdes", als entlehnt aus r. плечи "die "Schulter" (vgl. Walde Vrgl. Wrtb. II, 100); wenn echt le., auch zu le. plece I.

Avots: ME III, 332, 333


pleknēt

I pleknêt, -u, -ẽju,

1) ohne Arbeit weilen Ascheraden, (ohne Not sich langweilend) auf einer Stelle verharren
Nerft: aizdedzinājis lampu, atšķīris grāmatu - un nu tur pļekn kâ vecene Saul. III, 150. atstāšu ar visām ragavām, tad tu vari pleknēt Duomas I, 929. kuo tad tu vēl plekni kâ vista? MW.;

2) "pieplakt gaiduot vai paslēpjuoties" Lös. n. Etn. IV, 165, sich platt auf die Erde legen Wid. - In der Bed. 2 wohl zu plece I.

Avots: ME III, 334


pleksne

II pleksne U., ple̦ksna U., = ple̦zna, plezde, das Fussblatt. Wohl - wenn mit sekundärem k - zu li dial. plãsnas (mit ã < ẽ ), aksl. plesna "Fusssohle", s. Būga KSn. I, 275 und PFB. LXXIII, 336, Trautmann Wrtb. 225, Walde Vrgl. Wrtb. II, 100; sonst wäre auch eine Wurzelform plek- (vgl. plece I) oder plesk- (vgl. plasks I) denkbar.

Avots: ME III, 334


uzplecis

uzplecis U., V., Etn. IV, 34, plece">uzplece Spr., uzple̦cs, ein Schulterstück am Hemde U.; die Epaulette: kre̦kli ar... trijstūraiņiem uzple̦ciem RKr. VII, 38. iešūti raksti... kre̦klu uzple̦cuos Etn. IV, 164, kre̦kls... izrīdzē̦ts ap... uzplečiem Janš. Nīca 44. kamzuolis ar uzplečiem Upītis St. 22. ar ze̦lta uzplečiem CTR.; uzpleči U. (unter plecis), eine weibliche Jacke ohne Ärmel.

Avots: ME IV, 366