Paplašinātā meklēšana

Meklējam 'milzt' mūsdienu pierakstā, oriģinālpierakstā un šķirkļu saturā

'milzt' ir atrasts šādos šķirkļu elementos:

Šķirkļvārda mūsdienu pierakstā (25)

aizmilzt

I àizmil̂zt,

1) : auch Sassm.; ‡

4) aizmilzis jautājums Gulbja Latv. konv. vārdn. S. 149, eine Frage, die (seit langem) noch immer unentschieden bleibt.

Avots: EH I, 39


aizmilzt

‡ II àizmil̂zt Bers., Drosth., Warkl., eilig, mit grossen Schritten hin-, weggehen.

Avots: EH I, 39


aizmilzt

àizmil̂zt, intr.,

1) versanden, verwachsen:
upīte aizmilzuse LP. I, 178, um Windau. stāvuošā ūdenī atruonamas bedres ar laiku aizmilst;

2) eiternd anschwellen, wobei die angeschwollene Stelle gelb wird:
pirkstā iedūrās skabarga, tāpēc nags aizmilzis Aps., AP., C., JK.;

3) (von Fensterscheiben) sich trūbend grün und rot werden:
būdiņas rūtis nuo ve̦cuma aizmilzušas (Dondangen). Auch spottweise von jemandem, der etwas nicht erblickt hat: vai tev acis aizmilzušas? [vgl. aizsērêt].

Avots: ME I, 40


apmilzt

I apmil̂zt 2, intr., dunkel, neblig, trübe werden (von Augen): man acis apmilst asarās (Siuxt).

Avots: ME I, 107


apmilzt

‡ II apmil̂zt: auch Selsau, Warkl.

Avots: EH I, 102


apmilzt

II apmil̂zt, intr., ringsum anschwellen, schwären: pirksts apmilzis PS. apmilzums, eine angeschwollene Stelle des Körpers, besonders am Finger, der Schwär.

Avots: ME I, 107


iemilzt

I ìemil̂zt 2: sieksta iemilzusi upes sane̦sumuos Stenden. grāvis iemilzis Laidsen; mit der Zeit (hin)einsinken Dond., Frauenb.: miets mē̦sluos iemilzis, ka ne izkustināt vairs nevar.

Avots: EH I, 530


iemilzt

‡ II ìemil̂zt, zu schwären anfangen: valna jau sākusi ie. Jürg. pirksts iemilzis Saikava, Schibbenhof, Warkl: ruoka iemilst Mahlup.

Avots: EH I, 530


iemilzt

‡ III ìemilzt, Schläge versetzen Salis: es tev iemilzīšu.

Avots: EH I, 530


iemilzt

ìemizlt 2 , versanden: laipa, tilts iemilzies. stāv kâ iemilzis, nekustas nuo vietas Sassm.

Avots: ME II, 45


izmilzt

‡ izmil̂zt Erlaa, ausschwären, gehörig (lange und intensiv) schwellen (perfektiv): kad labi izmilzis, tad ir balti pūžņi.

Avots: EH I, 466


milzt

I mil̂zt: auch AP., Erlaa, Fest., Heidenfeld, Līvāni, Meselau, Sermus, Sessw., Warkl., (mit il̂ 2 ) Lemb.

Avots: EH I, 815


milzt

I mil̂zt [Kr., Prl., C., PS.], me̦lzu U. od. mil̂stu [C., Kr., Kl.], mil̂zu, schwellen, schwāren [Ost-Livl., Welonen, Dricē̦ni, Olai, sich entzünden (mil̂zt Bers., Kl.)]: me̦lz apakš naga, vom stechenden Schmerze beim Finger geschwür Kremon n. U. [bē̦rns rītu nevarēs iet ganuos: viņam sāk milzt kājas pirstiņš Druw.] - lai pre̦c, kam maks nuo naudas milst MWM. IX, 42.- Subst. milzums, die Geschwulst, das Geschwür Spr., [mil̂zums, Entzündung unter der Haut infolge eines Fremdkorpers KI., N.-Peb. Nebst mil̂zis (s. dies) entweder (nach Scheftelowitz KZ. LIII, 267) Zu ar. marǝzāna- "Bauch", ai. malhá-ḥ "seine Wamme habend", oder (nach Fick GGA. 1894, 241) zu gr. μολγός "Sack von Rindsleder", zur Bed. vgl. ahd. balg "Schlauch": belgan "aufschwellen".]

Avots: ME II, 629


milzt

II mil̂zt 2 : acis milst, das Auge bricht Diet.

Avots: EH I, 815


milzt

II mil̂zt 2 [Bl.], impers., praes. mìlst2 [Kr.], prt. milza, dunkel, neblig werden U.: klusām pakrēšļi milst Zalktis II, 27. [pamalē milst ("aug, ceļas, briest"; oder zu mil̂zt I?) tumši mākuoņi Druw. tīri acis milstuot, nevaruot ne paskatīties Janš. Paipala 12.] vai gluži visi prāti milst Asp. MWM. v. J. 1897, S. 813. kas tur? kas man te ceļā milst? Druva I, 149. [zu li. milšti(s) "sich zusammenziehen (vom Gewitter)", r. мóлость "Unwetter" (s. Berneker Wrtb. II, 35, Wiedemann BB. XIII, 301) und (?) nach Strachan KZ. XXXIII, 305 f. zu ir. melg "Tod".]

Avots: ME II, 629


milzt

III mil̂zt 2 : Ruch Selg., Wandsen.

Avots: EH I, 815


milzt

III mil̂zt 2 Dond., verwachsen, versanden: avuots milst, kamē̦r aizmilst Warkl.]

Avots: ME II, 629


milzt

‡ IV mil̂zt, zu erschliessen ausàizmil̂zt II.

Avots: EH I, 815


milzt

‡ V milzt, zu erschliessen ausìemilzt III.

Avots: EH I, 815


nomilzt

nùomilzt,

1) ganz anschwellen:
pirksts nuomilzis Lis.;

2) "durchprügeln"(?):
n. gana zē̦nu Bauske.]

Avots: ME II, 820


pamilzt

pamilzt, eine Weile, ein wenig mil̃zt I: pirksts kādu laiciņu pamilza Salis.]

Avots: ME III, 70


piemilzt

piêmil̂zt 2 : piemil̂zis 2 dīķis Frauenb.

Avots: EH II, 262


piemilzt

piêmil̂zt 2 Ahs., vollrieseln, vollfliessen, verschüttet werden: grāvis jau stipri piemilzis Dond. (e̦ze̦rs) piepuosējis, zâlēm pieaudzis vietu vietām, drīzumā piemilzīs pa˙visam LP. V, 386. mežā e̦suot piemilzuse aka VI, 820.

Avots: ME III, 272


samilzt

samilzt, intr.,

1) samil̃zt Peb., Fehsen, Nötk., Kokn., Saussen, Smilten, Palzm., Erlaa, Allasch, Römershof, Holmhof, samilzît Peb., anschwellen, sich entzünden, schwären (perfektiv) Spr.: skabarga iedūrās pirkstā, un pirksts samilza Lennew., Lemburg, N. -Peb. de̦lna samilzusi, - nevaru ņemt ne˙kā ruokā Druw. zirgam... krūtis atspaidītas, ka samilst un sāk pūznīt Etn. IV, 119;

2) anschwellen:
kuokiem samilza zari un sabrieda pumpuri MWM. VIII, 885;

3) durch und durch nass werden:
rudeņuos smaga aršana, tad zeme ir samilzuse Dond.;

4) üppig wachsen, eingrasen:
labība samilzusi Spahren;

5) = piesērtiês: dzelmei vienā puse daudz smilšu samilzis; upes galā samilzuši dubļi Stenden. Subst. samilzums, die Geschwulst, das Geschwür: samilzums papēdī iztrūka Lemburg. saceļ stipru naizu un samilzumu Konv. 2 393.

Avots: ME III, 685, 686


uzmilzt

uzmil̂zt, sich entzündend aufschwellen: man uzmilzis pirksts Golg.

Avots: ME IV, 359

Šķirkļa skaidrojumā (15)

aizsērēt

àizsẽrêt, intr.,

1) versanden:
ar katru gadu kuģu piestātne palika se̦klāka, kamē̦r pēdīgi pavisam aizsērēja B. Vēstn. kad kultūras tēce sāk aizsērēt R. Sk. II, 8, C.;

[2) sich trüben (von Glas):
ar aizsērējušiem, pusakliem luogiem Austriņš, Māras zemē 2 9; vgl. aizmilzt].

Avots: ME I, 49


kāpine

kàpine 2 : "eine Stelle (in einer Wiese), wo der Sehnee zuerst wegschmilzt" Pilda, Warkl.

Avots: EH I, 601


melzt

II melzt, zu erschliessen aus àizmel̂zt; zu milzt "dunkel werden"?]

Avots: ME II, 600


milns

I milns "sehr viel" Dond. n. U. (Vielleicht (s. Boisacq Dict. 603 f., Walde Wrtb. 2 473 f., Persson Beitr. 210 f.) zu gr. μάλα "sehr", la. multus "viel"; vgl. auch le. milzt "schwellen" und milgs.]

Avots: ME II, 627


mils

I mils [für * mills?], eine Phantasie Bergm., Ruj. n. U.; mils nāk virsū, der Alp drückt U. [Von Potebńa РФВ. XIV, 23 zu r. dial. млиться "мниться, чудиться" gestellt, das aber dissimilatorisch aus dem gleichbed. мниться entstanden sein kann; eher daher nach Leskien Abl. 335 und Nom. 164 als * mills aufzufassen und zu mèlst zu stellen, oder auch als * milzs, und in diesem Fall zu milzt, dunkel werden.]

Avots: ME II, 627


milze

milze,

1) milza C. "daudzums", ein Haufe:
[milze kuoku Warkl.]. tur laba milze cilvē̦ku, da steht ein grosser Haufe beisammen Ruj. n. U.;

2) ein vornehmes Geschlecht
Ruj. n. U.;

[3) mil̃ze, = milzums

II: viņam pirkstā milze ieme̦tusies Warkl. - Wohl zu milzt I].

Avots: ME II, 628



milzis

I mil̂zis [auch Kl., Wolm., PS., Lis., Drosth., Jürg., Serbigal, AP., Nerft, mil̂zis 2 Līn., Salis, Ruj., Dond., Bauske, mil̃zis Bl., Nigr., bei Glück dat. pl. milziem V Mos. 2, 11; Josuus 13, 12], auch milzu vīrs U., f. milzine LP. VI, 1, 28 (aus Ober - Bartau), der Riese (bibl. auch: der Tyrann): re̦sni kuoku milži JR. IV, 29. - der Gen. milža zur Bezeichnung von etwas sehr Grossem, Riesigem: milža ķēve LP. I, 89. kaķis nuoturējis vilku par milža peli III, 98. [Auf einem nom. s. milzs (s. auch Le. Gr. 51) deuten auch Verbindungen wie mil̂za mežs Jürg., Arrasch, mil̂zu kuoki PS. (neben daudz mil̂žu!), milzu priede LP. V, 412, milzu čūska und der Name Mil̂zu kalns (auch nach Lautb. nom. mil̂zis, gen. mil̂za). Nebst li. mil̃žinas "eine Riese" wohl zu le. milzt "schwellen" (s. dies und Wiedemann BB. XIII, 305); vgl. auch milns I.]

Avots: ME II, 628


milzis

II milzis, ein an der Oberfläche mit Eiter angefüllte Wunde Erlaa n. U. Zu milzt

I.

Avots: ME II, 628



milzums

II mil̂zums C., [Erlaa], eine an der Oberflāche mit Eiter angefüllte Wunde U., "aizpampums ar pūžņiem" Aps.: auguoņus un milzumus apsmērē ar vāģu smēri Etn. IV, 106. sāpes lielajuos kāju pirkstuos, kur arī ir sarkani milzumi. [kājas papēdī liels milzums Druw.). - Zu milzt I.

Avots: ME II, 629


nākošs

nãkuõšs, nãkuõts, Part. Praes. von nãkt, kommend, künftig, nächster: nākuošu dienu (mēnesi, nakti, nedēļu, pavasari, reizi, rītu, rudeni, svētdienu, vakaru, vasaru, ziemu) duosimies uz pilsē̦tu. Verschmilzt zuweilen mit der Zeitbestimmung zu einem Kompositum: lai nākušnakti (= nākuošu nakti) tur vaktējuot Aps.

Avots: ME II, 700


nolīst

nùolìst: kūma ... nuolīdusî aizkrāsnē Tdz. 36798. kad sniegs nuolīn (wegschmilzt) nuostu, tad dze̦n ganuos Zvirgzdine. ‡ Refl. -tiês, sich verkriechen Seyershof: lapsa nuolienas lē̦nām un nuoguļas zemē.

Avots: EH II, 63


samilzīt

samil̂zît (unter samilzt): kad kas ieduŗas, tad pa˙priekšu satūkšt, samilzī, un tad sāk pūznīt Ramkau.

Avots: EH II, 431


tērpt

III tērpt: "milzt" N.-Peb.

Avots: EH II, 678