Paplašinātā meklēšana

‡ àiztupstîtiês, wiederholt niederhockend hin-, wegfliehen Bauske: ar muokām a. uz mežu.

Avots: EH I, 60

ìetupstît, nachlässig hineinsetzen Spr.

Avots: ME II, 84

‡ kartups (mit steigendem Ton gesprochen) Oknist, = kar̃tupelis.

Avots: EH I, 590

pe̦ntups: auch Funkenhof, (mit e̦ñ) Assiten, Preekuln.

Avots: EH XIII, 223

pe̦ntups, die Kartoffel U., Preekuln (in Kurl.), Gramsden. Vielleicht durch Metathese aus *pe̦mputs (vgl. le. pampaļi. pimpuļi und zum Suffix li. pumputis dass.; in Betracht kommt auch le. kar̃tupis dass.), wobei dies pe̦ntups als das vermeintliche Stammwort einem deminutivisch aussehenden *pe̦ntupelis (vgl. kar̃tupelis) entnommen sein kann.

Avots: ME III, 200

I stups,

1): nuometa apdriksnātuo vicas stupu A. Upītis Pirmā nakts 248.

Avots: EH II, 596

I stups (ai. stupá-ḥ "Schopf", gr. στύπος "Stock, Stiel"),

1) das nachgebliebene Ende von etwas Gebrochenem
U., Serbigal: sīlis miežus izknābājis, stupus vien... atstājis FBR. IV, 52 (aus Serbigal); eine abgebrochene Rute N. - Wohlfahrt;

2) ein abgefegter, abgebrauchter Besen
U., Odsen. Zu stupe.

Avots: ME III, 1108

II stups: "nuodilis, īss" Domopol; kādu pa˙visam stupu dzīvuojamu ē̦ku, nuobrukušu skursteni Jauns. Augšz. 7.

Avots: EH II, 596

II stups, =īss, strups (nur vom Besen) Memelshof: sluota nuoslaucīta gluži stupa; stumpf Wessen, Zaļmuiža. Zu stuprs? Oder auf d. dial. stuf (bei Frischbier Il, 384) resp. r. тупъ "stumpf" beruhend?

Avots: ME III, 1108

I tups, = tupesis, tupa: sācieta . . . grābt (sìenu) un metieta tupuos! Manz. 10 Gespr.

Avots: ME IV, 267

II tups, ein rund gedrechseltes Salzgefāss Dond. n. RKr. XVII, 59. Aus d. Topf ?

Avots: ME IV, 267

III tups: auch Bērzgale, Kalnemois, Marienhausen.

Avots: EH II, 704

III tups, stumpf Oppek. n. Mag. XIII, 24 und U., Infl. n. U., ein stumpfes, abgebrochenes Ende habend Golg.: nazis ar tupu galu N.-Schwanb. Aus r. тупой "stumpf".

Avots: ME IV, 267

tupsa Trik. "ce̦kulaina vista".

Avots: ME IV, 267

‡ *tupstît, zu erschliessen aus ietupstît.

Avots: EH II, 704

tupstîtiês, -uôs, -ĩjuôs, tupstêtiês Oppek. n. U., sich wiederholt hinhokken U., Adsel, Bauske, Pilda, Warkh.

Avots: ME IV, 267

uztupstîtiês: u. ("ar grūtu uztupties") uz ve̦zuma Jürg.

Avots: EH II, 738

uztupstîtiês, sich (wiederhoit) auf etw. hinhocken: viens bē̦rns uztupstījās uotram virsū.

Avots: ME IV, 394

patupstîtiês, dann und wann für eine Weile niederhocken: sievas, iegājušas kaimiņa pļavā zāļu plūkt, bieži vien tur patupstījās Nigr.

Avots: ME III, 125

aptupt, sich niederhocken: aptupuse uz krustceļa JK. III, 3. Refl. -tiês, sich (behaglich) niederhocken. III Pers. auch aptupstas: Brēzigs aiz žuoga aptupstas Liev. 237. līdz gribēja stāvu lēkt, aptupās atpakaļ BW. 17162.

Avots: ME I, 132

attuptiês, sich hinhocken, sich hinsetzen: kur lācis attupstas, tur me̦lnums paliek (Rätsel).

Avots: ME I, 205

mutup, tups">mutups, mutupus gulēt, auf dem Gesichte liegen Dobl. n. Etn. IV, 147.

Avots: ME II, 676

[nùotupt Warkl., Lautb.], nùotuptiês, sich hinhocken, sich hinsetzen: kad kaķi sapeŗ, vai citādi aizkaitina, tad tas nuotupstas Etn. II, 80. vārnas nuotupušās bē̦rzuos Aps.

Avots: ME II, 878

satupt, intr., sich hinhocken, sich niederkauern (von mehreren Subjekten ausgesagt): kraukļi, vārnas satupuši gar... sē̦tmalēm BW. 13245, 3. suņi... rindiņā satupuši 19071. Refl. -tiês Wid., sich hinhocken, sich nieder-, zusammenkauern: ielēcis... tukšā zārkā un satupies LP. IV, 207. es satupstuos ūdenī līdz zuodam A. XX, 722. viņa satupstas istabas kaktā MWM. VIII, 812. Andrējs sēdēja satupies Vēr. II, 1291. viņš satupjas un nuoliecas Psalm 10, 10.

Avots: ME III, 768

stope U., = tups">stups.

Avots: ME IV, 1080

stupe,

1) eine schlanke, geschmeidige Gerte, Rute
Mar. n. RKr. XV, 138: viņu pēra ar šmaugām bē̦rza stupēm Mar. šautiet... ve̦cus vīrus ar ērškāju stupītēm (Var.: ābeļu rīkstītēm)! BW. 22118, 2 var.;

2) das nachgebliebene Ende von etwas Gebrochenem
U.; eine Rute, deren Spitze nebst den Zweigen abgebrochen ist Wessen, Adsel, Aahof, Selsau, Stomersee; eine dicke Rute, von der die Zweige durch Prügeln abgebrochen sind Mag. XIII, 3, 58; die Stoppel: sīļi miežus apē̦duši, stupes vien palikušas BW. 28062, 3 var.;

3) ein abgefegter, abgebrauchter Besen
U., N. - Peb. n. Latv. Saule 1927, S. 618, AP., PS., Mor., Drosth., Nötk., Serben, Wenden, Lennew., Wohlfahrt, Sermus, Schujen, Schwanb., Adl., Golg., Lis., Selsau, Festen, Meselau, Lös., Prl., Druw., Sessw., Bers., Kalz., Lubn., Meiran, Saikava, Bolwen, Mar., Laud., Lasd., Odsen, Daudsevas, Baldohn, Kokn.: Sprw. kur branga sluota, tur branga stupe. ar stupi berž kulu Lubn. ve̦cas sluotas stupē Etn. II, 9. pa luodziņu mēslus bēra, stupes meta pabeņķē BW. 12870. Nebst stupas, stupērklis, stupis, stups I, stupurs zu aruss. стъпица "Speiche", gr. στύπος "Stock, Stiel", lat. stupēre "starr stehen" und - wenn mit ide. p - ahd. stobarōn "obstupere", an. stūfr oder stubbr "Stumpf" u. a., s. Persson Beitr. 714, Walde Vrgl. Wttb. II, 618 f., Iľjinskij РФВ. P B. LXVI, 274 ff. Būga KSn. I, 288, Boisacq Dict, 922; vgl. auch staũpe und stuburs.

Avots: ME III, 1107

stupica U., = tups">stups.

Avots: ME III, 1108

stupis St., U., = tups">stups.

Avots: ME III, 1108

stuprs Elger Dict. 168 "brevis, curtus"; nebst stups zu stupe?

Avots: ME III, 1108

tũpstîtiês Wolmarshof, = tupst%C3%AEti%C3%AAs">tupstîtiês, sich wiederholt hinhocken U.

Avots: ME IV, 282

tupt: sich niederhocken (prs. tupstu) Dunika, Rutzau. Refl. -tiês: auch Sonnaxt.

Avots: EH II, 704

tupt, Praes. tupju (U.) od. tupstu (Gr.-Buschh., Pilda, Sonnaxt, Warkh., Warkl.) od. tūpu (Karls. [mit û ² ]), Praet. tupu, hocken: viņš tupst uz ceļiem Gr.-Buschh. u. a. Refl. -tiês, sich niederhocken U.: tupsties tu uz būcas! Zbiór XVIII, 251. visa dzimta tupstas ap uguni Antrop. II, 48. brūtīte tupjas arvien juo ze̦māk BW. V, S. 206. Nebst tūptiês zu tupêt; zum Vokalismus s. Le. Gr. § 624a.

Avots: ME IV, 267

II tupulis, ein Hocker ("kas tupstas") Vīt.

Avots: ME IV, 268

I uztupis,

1) uztups, ein Stubenhocker
Aiviekste;

2) (li. užtupỹs) der dritte Ehemann einer Frau
Preekuln; ein Hahnrei (?) L., U.

Avots: ME IV, 394